Powrót do panieńskiego nazwiska po rozwodzie
Rozwód daje małżonkowi, który na skutek ślubu zmienił nazwisko, możliwość powrotu do nazwiska noszonego przed ślubem. W praktyce dotyczy to głównie kobiet, ale również mężczyznom, którzy po ślubie zdecydowali się przyjąć nazwisko żony. Jest to zjawisko rzadkie, ale również obecne. Na podjęcie decyzji o powrocie do nazwiska panieńskiego lub sprzed ślubu małżonek ma 3 miesiące od uprawomocnienia się wyroku rozwodowego. Formalności nie są skomplikowane, należy tylko w urzędzie stanu cywilnego złożyć oświadczenie przed kierownikiem USC. Oświadczenie to trzeba jednak złożyć osobiście, nie może go złożyć żaden przedstawiciel ani tym bardziej były mąż. Po upływie nadmienionych 3 miesięcy, jeżeli małżonek w tym czasie nie załatwi formalności, musi niestety przejść całą procedurę administracyjną związaną ze zmianą imienia i nazwiska.
Decyzja co do powrotu do poprzedniego nazwiska po rozwodzie należy wyłącznie do małżonka, który je zmienił i jest całkowicie dobrowolne. Do zmiany nazwiska nie może zmusić były mąż, który nie chce aby była żona nosiła jego nazwisko. Nie ma tutaj znaczenia, kto był winny rozpadowi małżeństwa, i nie ma możliwości wymagania tego od byłej żony nawet wtedy gdy rozwód był orzeczony z wyłącznej winy żony z powodu rażąco nagannego sposobu prowadzenia się. Z orzeczenia Sądu Najwyższego z 2 lutego 1978 r. sygn.. akt IV CZ 11/78 wynika to jednoznacznie: „Były mąż nie może domagać się odebrania swojej byłej żonie prawa do nazwiska nabytego przez małżeństwo, jako że kodeks rodzinny i opiekuńczy takiej możliwości nie przewiduje”.
Z takim pytaniem spotykamy się dość często przy okazji zakończonej sprawy rozwodowej. Najczęściej zgłaszają się osoby żyjące w niewielkich miejscowościach, gdzie wszyscy się znają. Często, gdy rozwód następuje np. ze względu na niemoralne zachowanie lub alkoholizm żony, byłemu mężowi i jego rodzinie zależy na tym, aby po rozwodzie była żona nie używała nazwiska męża. Niestety, jak wcześniej wspomniano, nie ma możliwości zmuszenia do powrotu do nazwiska sprzed ślubu.